Bus burning episode - appalling!

Setu issue: Chennai-bound bus set on fire, 2 killed-India-The Times of India

This comes as a black mark to Bangalore. This is an appalling incident and needs to be condemned in the strongest words.

When I read this news item first thing in the morning, I felt really bad because of so many things. The first thing is of course that people were killed. The second is that they got killed for absolutely no fault of theirs. It is really heartbreaking to see two unsuspecting people wanting to wake up in Chennai the next morning burnt to death like this. I hope the law takes its proper course in the matter. May rAma grant peace to the departed souls.

The apparent reason for this incident as shown by the newspaper (and suspected by people) is Karunanidhi's nonsensical speech questioning rAma's historicity. A few people got disgruntled enough to go burn a bus (and 2 people in the process) and pelt stones at Karunanidhi's daughter's home.

If these people (the bus-burners and stone-pelters) were real supporters of the rAma-setu cause and of rAma, they couldn't have jeopardized their case any better than by indulging in such an atrocity.

The cause of the setu was getting so much positive press and the government had begun to look like it had all its calculations wrong. People sitting on the ideological fence were veering towards supporting the setu. But now, because of the actions of a few thoughtless people, popular opinion may shift elsewhere. The importance of popular opinion in such a cause cannot be overstated.

In fact, the anti-setu group is probably feeling good about this as even they couldn't have done anything better to bolster their case. Do we smell the fishy odor of conspiracy here?

Another question: Were the two incidents co-ordinated or separate?

Anyway, as they say in Kannada - "ella kaShTakkU shanaishchara kAraNa" (Lord Shani/Saturn is the reason for all difficulties), the "Sangh Parivar" name is a name that has been used quite vocally as the source for all troubles. Just ask the Communists!

Height of nonsense - Rama is not historical!

Centre denies existence of Rama or Ramayana-India-The Times of India

"Rama is not a historical character"

I've been doing "Whoa!" too many times since last week. But I can't check myself from doing it as each time, it comes out involuntarily. But this time, it is very serious.

The characters of rAma and sItA (and several others from the rAmayaNa) have left an indelible imprint on the Indian psyche for millenia. Temples celebrating them across the length and breadth of the country are ample proof for this. Works that are off-shoots of the vAlmIki rAmayaNa have occurred in almost all Indian languages. Why, the kannada poet kumAra vyAsa laments that "the serpent bearing the earth struggles with the weight of poets retelling the rAmayaNa"! There are several works which describe actual places associated with the rAmayaNa. For example, kAlidAsa (at least a couple of millenia old) narrates in his meghadUta that "his yakSha lived near the waters that were rendered holy by that fact that sItA, the daughter of Janaka took bath in them" (janaka-tanayA-snAnapuNyodakeShu).

While classical and folk literature is replete with the references to the characters of the rAmAyaNa, our countrymen over the years adore and respect rAma. "rAmarAjya" - they say when they want to describe an ideal kingdom.

rAmeshwaram, dhanuShkoDi and Lanka are real places and they are all steeped in legend.

Consciously or not, all Indians are affected by Rama's character. So, if somebody asks about the historicity of such a character, isn't it right to exhibit righteous indignation?

Did vAlmIki the "Adi Kavi" (first poet) compose the rAmayaNa out of thin air, so to speak? He specifically states that he based his work on a real king.

Anyway, what makes a character historical? If Rama is not a historical person of flesh and blood, he is a historical Ideal that is much stronger than anybody could have ever been with just flesh and blood. So for me and a billion Hindus across the world, Rama is more historical and real than several people who are alive.

What the government has done by its statement is dangerous and irresponsible. The Government is moving in uncharted waters. Never before has an
Indian Government, AFAIK, gone blatantly on record making such a statement.

Just consider the equivalent of this statement in other religions. It is like saying "there is no historical record to incontrovertibly prove the existence of several Biblical characters such as Adam, Isaac, Moses and even Jesus". What will the Christians/Jews and even Muslims feel if they are subjected to such a statement? What if the Government says that the "Genesis in the Bible is bogus as there is no "historical record" to prove that God created the world in seven days?" Will the Roman Catholic at the helm of affairs allow such statements to be made at all?

The sentiment of the Hindus in the face of such a statement is not only one of pain and anguish but one of offense. "How dare you!" will be the reaction of several people.

Why does the government repeatedly snub the majority by making such offensive statements?

The Rama setu is a symbol of what Rama stood for. It may or may not be man made - but who cares? It is the belief of a billion people that it was built by Rama. That should be sufficient. I am normally not for activism for anything but this action is taking it too far. I feel incensed enough to take part in a protest march.

Post Script: Last week, I bought a Kannada translation of the vAlmIki-rAmAyaNa. I am also reading shrI rAmayaNa darshanam by Kuvempu (A profound and beautiful poetic work, I wish to add). Several friends and relatives I know are reading various versions of the rAmAyaNa. This is not because of any rAma setu stuff but just out of interest. When Rama is thus alive in the hearts of his devotees, how can the Government say he is not historical? Anyway, do we care if he is historical or not?

Geeta as a dharmashAstra?

Govt, legal experts react against HC observation on Geeta - Newindpress.com

Yesterday, a judge of the Allahabad High Court recommended making the gItA the National DharmashAstra. Now all and sundry are reacting to this. While the Mullahs and Marxists are reacting as expected, I (and lots of people) consider the judge's observation inaccurate.

Why? Just pick up any copy of the Geeta and read to the end of each of its eighteen chapters. At the conclusion of each chapter, you have a statement that goes somewhat like this:

"Om tatsaditi mahAbhArate saMhitAyAM vaiyAsikyAm bhIShmaparvaNi shrImadbhagavadgItAsu-upaniShatsu brahmavidyAyAm yogashAstre shrI-kRiShNArjuna-samvAde arjuna-viShAda-yogo nAma prathamo.adhyAyaH"

It roughly translates to "Thus concludes the nth chapter of the Auspicious Divine gItA-upaniShat that is the Supreme Knowledge of brahman and is a treatise on yoga, that occurs in the bhIShma-parva of the mahAbhArata as a dialogue between shrI kRiShNa and arjuna"

You see the yogashAstre highlighted in the above quote. yoga comes from the root yuj that means to yoke or join. In this case, the joining refers to the jIvAtmA and paramAtmA. In other words, the geeta is a mokSha-shAstra. That is why brahmavidyAyAm is also highlighted.

dharma and mokSha are the first and last puruShArthas. While the fruition of dharma can be termed mokSha, both of them are not the same. So, how can a shAstra pertaining to one be another?

While the judge's motive might be good, he should have termed it better. His inaccurate statement might have just provided fodder to those gleeful Marx-influenced who will now show that Hindu Dharma's defenders don't know what they are defending.

URA: ‘Not one single intellectual among the right’ (via Churumuri and Hindu)

‘Not one single intellectual among the right’ « churumuri

Whoa!! I don't know what to say!

URA must have had a pretty strong stimulant to make this statement. But then again, probably not. Look at the things this person does to stay in the news. He is intelligent enough to know that such a statement will be looked at by several newspapers. And he wants to do it just because now, he will get to stay in the news!

A question to Dr. URA. What is right? What is the Left? Can you just draw that fine line? Intellectuals (the real ones) will probably not subscribe completely to the left or the right.

He says:

The right wing failed in developing the thinking process that is pluralistic in nature.

What about the Left (according to Dr. URA's definition)? Pol Pot, Mao and Stalin are truly models of the pluralistic thinking process.

Dr. URA is entitled to his opinion. He can like what he likes. The "Left forces" will continue to develop "intellectuals" and "fine literary works" while they bomb police stations and kill people. Surely "unbridled", right?

With such daily news items from URS, Kiran Mazumdar Shaw will not have to ask "URA who?". It is a different thing that she might now say "URA?! Bah!".

ಶ್ರಾವಣ, ಮಳೆ, ಬಾಹುಲ್ಯ, ಅಸಡ್ಡೆ, ಕೃತಜ್ಞತೆ

ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳು ಸಂದವು ಈ ಶ್ರಾವಣಕ್ಕೆ. ಕಳೆದೆರಡು ವರ್ಷಗಳ ಶ್ರಾವಣಗಳು ಮಳೆಯಿಲ್ಲದೆ ವರ್ಷಋತುವಿಗೆ ತಪ್ಪು ಹೆಸರನ್ನೇನಾದರೂ ಇಟ್ಟಿದ್ದರೆ ಎಂಬ ಸಂಶಯವನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸಿದ್ದುವು.

ಅದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ಈ ವರ್ಷ ಕರ್ಣಾಟಕದಲ್ಲಿ ಬಹು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮಳೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಲ್ಲಿ ಶ್ರಾವಣವೆಂದರೆ ಹೀಗಿರಬೇಕು ಅನ್ನುವ ಹಾಗಿದೆ. ಯಾವಾಗಲೂ ಮಳೆ ಅಥವಾ ಮೋಡ ಕವಿದ ವಾತಾವರಣ. ಸೂರ್ಯ ಅಪರೂಪಕ್ಕೆ ಹೊರಗೆ ಬಂದಾಗ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಎದುರಿನ ವಾಹನ ಕಾಣಿಸದೆ ನೋಟವನ್ನು ಬಿಳಿ-ಕಪ್ಪು-ಬೂದು ಬಣ್ಣಗಳ ಮೋಡಗಳ ಬೆಳಕಿನಾಟ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಹಿಮಾಲಯ-ಮಲೆನಾಡುಗಳನ್ನು ಜ್ಞಾಪಿಸುವ ಆಗಸದೆತ್ತರಕ್ಕೇರಿದ ದಿಗಂತದ ಮೋಡಗಳು ಮನಸ್ಸನ್ನೂ ತಮ್ಮೆತ್ತರಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಸವಿಲ್ಲದೆಯೇ ಏರಿಸಿಬಿಡುತ್ತವೆ. ಶ್ರಾವಣದ ಮದುವೆ-ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ ಛತ್ರಗಳ ಬಾಗಿಲಲ್ಲಿ ಈಗ ಹಿಂದಿನ ಹಾಗೆಯೇ ಚಪ್ಪಲಿಗಳ ಜೊತೆ ತೊಯ್ದ ಛತ್ರಿಗಳು ಸ್ಥಲಾವಕಾಶಕ್ಕೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತಿರುವ ಹಾಗೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ.

ಈ ಎಲ್ಲ ಸುಂದರ ಭಾವನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಜನರ ಶಾಪಗಳೂ ಕೇಳುತ್ತವೆ - "ಈ ಹಾಳು ಮಳೆ!". ಇದೇ ನನ್ನನ್ನು ಆಲೋಚನೆಗೀಡು ಮಾಡಿದ್ದು.

ಮನುಷ್ಯ ಸ್ವಭಾವ ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಚಿತ್ರವಾದದ್ದು. ಅಂದ ಹಾಗೆ, ನಾನೂ ಮನುಷ್ಯನಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಹೊರತಲ್ಲ. ಆದರೆ ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಆಗಾಗ ನಾವೇಕೆ ಹೀಗೆ ಅನ್ನುವ ಜಿಜ್ಞಾಸೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಹೀಗಿರುವುದರಿಂದ ಏನಾದ ಹಾಗಾಯಿತು ಎಂದು ಯೋಚನೆ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ.

ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಬಿಸಿಲಿಗೆ ಹಾತೊರೆದು, ಗ್ರೀಷ್ಮದಲ್ಲಿ ಛಳಿಯನ್ನಿಷ್ಟ ಪಟ್ಟು, ಛಳಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಬಿಸಿಲನ್ನಪೇಕ್ಷಿಸುವ ಜನ ನಾವು. ಆಯಾ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆ ಋತು ಬಂದಾಗ ತಾನೆ ಸೊಗಸು? ನಮಗೆ ತಡೆಯಲು ಸುಖವಾಗಿರುವಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಂದರೆ ಮಾತ್ರ ಸುಖವೇ?

ಇದಕ್ಕೂ ಮಿಗಿಲಾಗಿ, ಒಂದು ವಸ್ತುವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಾಗ, ನಮಗೆ ಅದರೆ ಪ್ರಮುಖತೆಯ ಅರಿವು ಹಿಂದೆ ಸರಿದು, ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಡ್ಡೆ ಮುಂದೆ ಬರುತ್ತದೆ.

ಮಾನವನ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಏನೇನು ಬೇಕು ಎಂದು ಯೋಚಿಸಿದಾಗ ಆಹಾರ, ಗಾಳಿ, ನೀರು - ಇವೆಲ್ಲ ಬೇಕೆಂಬುದು ಸರ್ವವಿದಿತ. ಆದರೆ ಬಹಳ ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುವುದರಿಂದ ಇವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆ ಸಾಮನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ದಿವ್ಯ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ. ಹಾತೊರೆಯುವುದು ಏತಕ್ಕಾಗಿ? ಹೊನ್ನು, ಅಧಿಕಾರ, ಅಂತಸ್ತು - ಇವೇ ಮೊದಲಾದವು. ಇವು ಯಾವುದೂ ಬೇಡವೆಂದಲ್ಲ, ಆದರೆ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಇವು ಗಾಳಿ ಮತ್ತು ನೀರಿನಷ್ಟು ಮೂಲಭೂತವೇ? "ಗಾಳಿ, ನೀರು - ಇರುವವೇ ಅಲ್ವೇ? ಅದಕ್ಯಾಕೆ ಸುಮ್ನೆ ಚಿಂತೆ?" ಅನ್ನುವ ಜಾಯಮಾನ ನಮ್ಮದು.

ಅನಂತದ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಜೀವಕ್ಕೆ ಸೌಕರ್ಯವಿರುವ ಪ್ರಾಯಶಃ ಒಂದೇ ಒಂದು ಗ್ರಹವೆಂದರೆ ನಮ್ಮ ಪೃಥ್ವಿ. ಭೂಮಿಯು ತಣ್ಣಗೆ ಕೊರೆಯುವ ಹಾಗಿದ್ದರೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಜೀವಾಣುಗಳ, ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಇರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಭೂಮಿಯ ಈ ಮಟ್ಟದ ಸಹಿಸುವ ಉಷ್ಣಾಂಶಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಕಾರಣ ನಮ್ಮ ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಅವನಿಂದ ಭೂಮಿಯಿರುವ ಸರಿಯಾದ ದೂರ. ಇನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಹತ್ತಿರವಿದ್ದಿದ್ದರೆ ಸುಟ್ಟು ಬೂದಿಯಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರವಿದ್ದಿದ್ದರೆ ತಣ್ಣಗೆ ಕೊರೆಯುವ ಶೀತಲವಾದ ಸಾವು ನಮ್ಮ ಭೂಮಿಯ ಜೀವಜಂತುಗಳದ್ದಾಗಬೇಕಿತ್ತು. ಇವೆಲ್ಲ ಸರಿಯಾಗಿರುವುದು ದೊಡ್ಡ ಅಚ್ಚರಿಯಲ್ಲವೇ?

ಈ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜೀವಕಾರಣಗಳಿಗೆ ನಾವೆಂದಾದರೂ ಕೃತಜ್ಞತೆಯನ್ನಿತ್ತಿದ್ದೇವೆಯೇ? ಕೊಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆ ಭಾವನೆಯಾದರೂ ಇದೆಯೇ? ನಾವು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಕಾಣುವ ಮನುಷ್ಯರ, ವಸ್ತುಗಳ, ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಇದೇ ರೀತಿಯ ನಡೆವಳಿಕೆಯೇ.

ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯೊಬ್ಬರು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದ ಮಾತು ಜ್ಞಾಪಕಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. "ಇರುವಾಗ ತಾಯಿ-ತಂದೆಯರನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳದೆ, ಅವರ ವಾರ್ಷಿಕ ಶ್ರಾದ್ಧಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಮತ್ತು ದುಃಖದಿಂದ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ". ಇದ್ದಾಗ ಅವರ ಬೆಲೆಯನ್ನರಿಯದವರು ಅಗಲಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪದಿಂದ ಹಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಪ್ರೇಮದಲ್ಲೂ ವಿರಹದ ಭಾವನೆಯದೇ, ವಿಪ್ರಲಂಭ ಶೃಂಗಾರದ್ದೇ ಮೇಲುಗೈ. ಪ್ರೇಮಿಗಳು ಕೂಡಿದ್ದರೆ,ಹೇಳುವವರು ಯಾರು? ಬರೆಯುವವರು ಯಾರು? ತಮ್ಮ ಹೆಂಡತಿ ತೌರಿಗೆ ಹೋದಾಗಲೇ ಇರಬೇಕು, ನಮ್ಮ ಕೆ.ಎಸ್.ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿಗಳು - "ಹೆಂಡತಿಯೊಬ್ಬಳು ಮನೆಯೊಳಗಿದ್ದರೆ ನನಗದೆ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ" ಎಂಬ ಕವನ ಬರೆದದ್ದು, ಅಲ್ಲವೇ?

ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಯಾವುದಾದರೂ ಉತ್ಕೃಷ್ಟವಸ್ತುವೇ ದೊರೆಯಲಿ, ಅದು ಸುಲಭವಾಗಿ ದೊರೆತಾಗ, ಅದರೆ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಬರುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ. ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಪೂರ್ಣಾವತಾರನಾದರೂ, ಅರ್ಜುನ ಅವನನ್ನು ತಿಳಿದೋ ತಿಳಿಯದೆಯೋ ಸಲಿಗೆಯಿಂದ ಕಾಣುತ್ತಾನೆ, ದುರ್ಯೋಧನಾದಿಗಳು ಅವನ ಬಗ್ಗೆ ತಾತ್ಸಾರವನ್ನೇ ತಾಳುತ್ತಾರೆ. "ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಗೋಪ" ಎಂದು ಜರೆದವರೇ ಹೆಚ್ಚು. ಆದರೆ ಅದೇ ಗೋಪಾಲ ಗೀತಾಚಾರ್ಯನಾಗಿ ತನ್ನ ದುರ್ಲಭ ವಿಶ್ವರೂಪವನ್ನು ತೋರಿದಾಗ, ಅರ್ಜುನ ತನ್ನ ತಪ್ಪನ್ನರಿತು - "ಸ್ವಾಮಿ, ನಿನ್ನನ್ನು ಕೇವಲವಾಗಿ ಕಂಡೆ, ನನ್ನನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸೆಂ"ದು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಭಕ್ತ-ಭಗವಾನರ ನಡುವಣ ಇರುವ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಕುರಿತಲ್ಲ ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ್ದು. ಹೇಗೆ ಅಪರೂಪವಾದ ಒಂದು ವಸ್ತುವೇ ನಮಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ದೊರೆತಾಗ, ಅದನ್ನು ಅಸಡ್ಡೆ ಮಾಡುತ್ತೇವಲ್ಲ, ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ.

ಈ ರೀತಿಯ ಕುರಿತಾಗಿಯೇ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ಸುಭಾಷಿತವಿದೆ.
"ಅತಿಪರಿಚಯಾದವಜ್ಞಾ ಸಂತತಗಮನಾದನಾದರೋ ಭವತಿ |
ಮಲಯೇ ಭಿಲ್ಲಪುರಂಧ್ರೀ ಚಂದನತರುಕಾಷ್ಠಮಿಂಧನಂ ಕುರುತೇ||"

ಅತಿಪರಿಚಯದಿಂದ ಅಸಡ್ಡೆಯೂ, ಸತತ ಒಬ್ಬರ ಮನೆಗೆ ಹೋಗುವುದರಿಂದ ಅನಾದರವೂ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಡಿತಿ ಚಂದನ (ಗಂಧದ) ಮರದ ತುಂಡುಗಳನ್ನೇ ತನ್ನ ಒಲೆಗೆ ಇಂಧನವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾಳೆ.

ನಮ್ಮ ಸ್ವಭಾವ ಹೇಗಾದರೂ ಇರಲಿ. ಆದರೆ ನಾವು ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಣ ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನೂ, ನಮಗೆ ಉಪಕಾರ ಮಾಡಿದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು, ಪರಿಸರವನ್ನೂ, ಜನರನ್ನೂ ಕೃತಜ್ಞತೆಯಿಂದ ಸ್ಮರಿಸುವುದು ಯೋಗ್ಯವಾಗಿ ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲವೇ? ನಮ್ಮ ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸಮಗ್ರ ದೃಷ್ಟಿಯಿದ್ದ ಹಾಗೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಅದರ ಹಲವು ಮಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಆ ಕೃತಜ್ಞತೆಯ ಭಾವನೆ ಉಕ್ಕಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ನೀರಿನ ಬಗ್ಗೆ "ಆಪೋ ಹಿ ಷ್ಠಾ" ಮಂತ್ರ ಎಷ್ಟು ಸೊಗಸಾದದ್ದು! ಎಷ್ಟು ಅರ್ಥಗರ್ಭಿತವಾದದ್ದು! ಸೂರ್ಯನ ಸ್ತುತಿಯಾದ ಮಂತ್ರಗಳಿವೆ. ಪವನನನ್ನು ಕುರಿತಾದ ಮಂತ್ರಗಳಿವೆ. ಭೂಮಿಯನ್ನು ಅನೇಕ ಕಡೆ ಹಾಡಿ ಹೊಗಳಿದೆ. ಪ್ರಕೃತಿಯ ಅಂಗ-ಅಂಗವನ್ನೂ ಕೃತಜ್ಞತೆಯಿಂದ, ಆದರದಿಂದ ಸ್ಮರಿಸಲಾಗಿದೆ. ತಂದೆ-ತಾಯಿಯರನ್ನು, ಗುರುವನ್ನು ಕೂಡ ಅಷ್ಟೇ ಗೌರವಾದರಗಳಿಂದ ಸ್ಮರಿಸಿದೆ.

ಎಷ್ಟು ವಸ್ತುಗಳಿಂದ, ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಂದ, ಜನಗಳಿಂದ, ನಾವು ಉಪಕೃತರಾಗಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಯೋಚಿಸಿದಾಗ, ನಾವೇನೇನೂ ಅಲ್ಲ ಎಂಬ ಭಾವನೆಯೊಂದಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆಯೂ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಈ ಕೃತಜ್ಞತೆಯಿಂದ ಜೀವನ ನಡೆಸಿದರೆ ಎಷ್ಟು ಸೊಗಸಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲವೇ?

|| ಇತಿ ಶಮ್ ||